İş Sağlığı ve Güvenliği (İSG) Eğitimleri, çalışanların iş yerindeki tehlikeleri tanımasını, riskleri azaltmasını ve iş kazalarını önlemesini sağlamak amacıyla verilen eğitimlerdir. İSG eğitimleri, işverenlerin iş yerinde güvenli çalışma koşulları oluşturma sorumluluğunu yerine getirmesi açısından yasal bir zorunluluk taşır. 6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu kapsamında her iş yerinde İSG eğitimleri düzenlenmelidir. Eğitimlerin amacı, çalışanların iş sağlığı ve güvenliği bilincini artırarak, güvenli bir iş ortamı yaratmak ve iş kazalarını en aza indirmektir.

İSG Eğitimlerinin Kapsamı

1. Genel İş Sağlığı ve Güvenliği Eğitimleri:

   • Bu eğitimler, tüm çalışanlara yönelik temel İSG bilgilerini kapsar. İş kazalarının ve meslek hastalıklarının önlenmesi, iş yerindeki tehlike ve risklerin tanınması, iş sağlığı ve güvenliği kavramları ve temel yasal haklar bu eğitimlerde öğretilir.

2. Çalışanlara Yönelik Eğitimler:

   • Çalışanların, iş yerinde karşılaşabilecekleri tehlikeler ve bu tehlikelerden korunma yöntemleri hakkında bilgilendirildiği eğitimlerdir. İş yerinde kullanılacak makine ve ekipmanlar, kişisel koruyucu donanımlar, acil durumlarda nasıl davranılması gerektiği gibi konular ele alınır.

3. İşveren ve Yöneticilere Yönelik Eğitimler:

   • İşverenler, iş güvenliği uzmanları ve yöneticiler için verilen bu eğitimlerde, iş yerinde güvenli bir çalışma ortamı oluşturma sorumluluğu ve yasal yükümlülükler üzerinde durulur. Bu eğitimler, işverenlerin risk analizi yapmasını, çalışanları korumak için alınması gereken önlemleri öğrenmesini ve iş yerinde güvenlik kültürü oluşturmasını hedefler.

4. İşe Özgü Eğitimler:

   • Çalışanların yaptıkları işin niteliğine göre özel olarak hazırlanmış eğitimlerdir. Örneğin, inşaat işçileri için yüksekte çalışma eğitimi, kimya sektöründe çalışanlar için kimyasal maddelerle güvenli çalışma eğitimi verilir.

5. İlk Yardım Eğitimleri:

   • İş yerlerinde meydana gelebilecek kazalar ve yaralanmalar sırasında uygulanması gereken ilk yardım müdahaleleri konusunda verilen eğitimlerdir. Temel ilk yardım bilgileri, kalp masajı, suni teneffüs gibi hayat kurtarıcı müdahaleler öğretilir.

6. Yangın Güvenliği ve Acil Durum Eğitimleri:

   • İş yerlerinde yangın ve diğer acil durumlara karşı alınacak önlemleri kapsayan eğitimlerdir. Yangın söndürme ekipmanlarının kullanımı, yangın sırasında tahliye planı, acil durum müdahale ekiplerinin görevleri gibi konular ele alınır. Bu eğitimler sayesinde, çalışanlar acil durumlar sırasında nasıl hareket edeceklerini bilir ve risklerin minimize edilmesi sağlanır.

7. Kişisel Koruyucu Donanım (KKD) Eğitimleri:

   • Çalışanların iş yerinde karşılaşabilecekleri risklere karşı korunması için gerekli olan kişisel koruyucu donanımların (KKD) nasıl kullanılacağını öğreten eğitimlerdir. KKD’lerin doğru ve etkili kullanımının iş kazalarını önlemede büyük bir rolü vardır.

8. Risk Değerlendirme Eğitimleri:

   • Risk değerlendirmesi, iş yerinde olası tehlikelerin belirlenmesi ve bu tehlikelere karşı alınacak önlemlerin planlanması sürecini kapsar. Risk değerlendirme eğitimleri, işverenlere ve İSG uzmanlarına riskleri nasıl analiz edeceklerini ve bu risklere karşı hangi önlemleri alacaklarını öğretir.

9. Meslek Hastalıkları Eğitimleri:

   • Çalışanların, iş yerinde karşılaştıkları risklerden kaynaklanabilecek meslek hastalıkları hakkında bilgilendirildiği eğitimlerdir. Özellikle toz, kimyasal madde, gürültü gibi risk faktörlerine maruz kalan çalışanlara yönelik bu eğitimlerde, meslek hastalıklarının erken belirtileri, korunma yolları ve düzenli sağlık kontrollerinin önemi vurgulanır.

İSG Eğitimlerinin Önemi

• İş Kazalarının Önlenmesi: İSG eğitimleri sayesinde çalışanlar, iş yerindeki riskleri tanır ve bu risklere karşı nasıl önlem alacaklarını öğrenirler. Bu da iş kazalarını ve yaralanmaları önemli ölçüde azaltır.
• Yasal Uyum: İSG eğitimleri, işverenlerin yasal zorunluluklarını yerine getirmelerine yardımcı olur. 6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu’na göre işverenler, çalışanlarına gerekli İSG eğitimlerini vermekle yükümlüdür.
• Verimlilik Artışı: Güvenli ve sağlıklı bir iş ortamı, çalışanların motivasyonunu ve verimliliğini artırır. İSG eğitimleri, çalışanların güvenle ve daha verimli bir şekilde çalışmalarını sağlar.
• Çalışanların Bilinçlenmesi: Eğitimler sayesinde çalışanlar, iş yerinde karşılaşabilecekleri tehlikeleri tanıyarak bilinçli bir şekilde hareket eder. Bu, hem iş kazalarını hem de meslek hastalıklarını önler.
• İş Yeri İtibarı: İş sağlığı ve güvenliğine önem veren iş yerleri, çalışanlar ve müşteriler nezdinde güven kazanır. İş kazalarının azalması ve güvenli çalışma koşullarının sağlanması, iş yerinin itibarını da artırır.

Eğitimlerin Yasal Dayanağı

İş Sağlığı ve Güvenliği Eğitimlerinin Usul ve Esasları Hakkında Yönetmelik, işverenlerin çalışanlarına İSG eğitimlerini verme zorunluluğunu düzenler. Yönetmelik kapsamında iş yerinde şu eğitimlerin verilmesi zorunludur:

• İşe başlama öncesi eğitimler,
• Periyodik eğitimler,
• İş değişikliği veya yeni bir ekipman kullanımı durumunda eğitimler,
• Risklerin artması veya iş yerinde ciddi bir değişiklik olması durumunda verilen eğitimler.

Eğitimler, çalışanların iş yerindeki risklere karşı bilinçlenmesi ve korunması amacıyla iş yerinin büyüklüğüne, faaliyet alanına ve risk gruplarına göre belirli periyotlarda tekrarlanmalıdır.

İSG Eğitimlerinin Uygulama Süreci

1. Eğitim İhtiyaçlarının Belirlenmesi:

   • İş yerinin tehlike sınıfına, çalışanların yaptıkları işin niteliğine ve iş yerindeki risk faktörlerine göre eğitim ihtiyaçları belirlenir.

2. Eğitim Programının Hazırlanması:

   • Eğitimlerin hangi konuları kapsayacağı, eğitim süresi ve hangi periyotlarda tekrarlanacağı belirlenir. Program, iş yerinin ihtiyaçlarına göre özelleştirilir.

3. Eğitimlerin Verilmesi:

   • Eğitimler genellikle İSG uzmanları, iş güvenliği eğitmenleri veya iş yeri hekimleri tarafından verilir. Eğitimlerin uygulamalı ve teorik olması, çalışanların konuyu daha iyi anlamasını sağlar.

4. Eğitim Sonrası Değerlendirme:

   • Eğitimlerin etkili olup olmadığını belirlemek amacıyla çalışanlara değerlendirme testleri yapılır. Ayrıca eğitimlerin iş yerindeki güvenlik performansı üzerindeki etkisi de izlenir.

5. Eğitimlerin Belgelendirilmesi:

   • İSG eğitimlerinin yasal bir zorunluluk olduğu için, verilen eğitimler kayıt altına alınmalı ve çalışanlara katılım belgeleri verilmelidir.